نفت احتمالا پیچیده ترین ترکیب الی روی زمین است.مشخص شده که بیش از ۱۷۰۰۰ ترکیب شیمیایی در این ماده وجود دارد .نفت خام یک ماده یکنواخت و هموژینه نیست .هر نفتی طیف متفاوتی از این مواد شیمیایی را دارد که روی پایداری و تجزیه پذیری آن تاثیر می گذارد .نفت خام اساسا از هیدرو کربن ها تشکیل شده است .این هیدرو کربن ها که تعداد اتم‌کربنشان ۱ تا ۵۰ می باشند در سه گروه پارافینی (الکانها)نفتنی(سیکلت الکانها) و آروماتیک قرار می گیرند .علاوه بر هیدروکربنها،نفت دارای مقادیر کمی ترکیبات الی گوگرد دار ،نیتروژن دار و اکسیژن دار، و مقادیر بسیار جزئی ترکیبات الی فلز با پایه نیکل و انادیم و آهن می باشند .از نظر تجزیه پذیری،نفت را می توان‌به چهار جزء هیدرو کربن های اشباع ،هیدرو کربن های آروماتیک، مواد قطبی غیر هیدروکربنی مثل رزین و در نهایت آسفالتین تقسیم کرد.
نفت سبک بیشتر از هیدرو کربن های اشباع و آروماتیک همراه با افزایش نسبی ترکیبات قطبی (که به تجزیه زیستی مقاوم ترند)یک نشانه داری تجزیه زیستی نفت خام در طبیعت است.
به دلیل اینکه بیشترین قسمت نفت را هیدرو کربن ها تشکیل می دهند ،تجزیه آنها از لحاظ کمی مهم ترین فرایند حذف نفت از محیط زیست است.لازم به ذکر است با اینکه ترکیبات آروماتیک و قطبی درصد کمتری از نفت خام را تشکیل می دهند اما پایدارتر و سمی تر بوده و به زمان بیشتری برای تجزیه نیاز دارد.امروزه با توجه به روند رو به رشد جمعیت و رشد روز افزون صنایع وابسته به نفت ،میزان تقاضا برای مواد نفتی افزایش چشمگیری یافته است.افزایش تولید و به تبع آن افزایش میزان مصرف همراه با ریخت و پاش های فراوانی است که این مسئله نشت مواد نفتی به محیط زیست را شده می بخشد.
آلوده شدن منابع آب و خاک اثرات زیان بار و بعضا جبران ناپذیری به همراه دارد.در جهان بیش از ۲ بیلیون تن نفت در هر سال تولید می شود.و مقادیر زیادی از این تولید در آبهای اقیانوس ها و محیط خشکی تخلیه می شوند.مصرف نفت دنیا در حدود ۷ میلیون تن در روز است و طبیعی است که این مصرف و تولید زیاد و ریخت و پاش و نشت های زیادی در محیط آبی و خاک و حتی در اتمسفر همراه دارد.حمل و نقل،ذخیره سازی ، تصفیه،بارگیری ،تولید محصولات جانبی،استخراج و دیگر فرایند هایی که روی نفت و مشتقات آن انجام‌می شود با نشت این مواد به محیط زیست همراه است.از طرفی حوادث مختلف از جمله ترکیدن و شکستن لوله ها،جنگل و آتش سوزی و انفجار چاه ها ،غرق شدن یا سوراخ شدن کشتی ،شکستگی مخازن و..... باعث تخلیه ناگهانی ترکیبات نفتی به مقادیر بسیار زیاد در محیط زیست می شود.نفت خام کمپلکس پیچیده ای از مخلوط صدها نوع ترکیب مختلف؛غالبا هیدرو کربن ها (ترکیبات شمال هیدروژن و کربن )است.مقادیر کم سایر عناصر نظیر نیتروژن، سولفور،اکسیژن و تعدادی از فلزات به مقادیر ناچیز نیز در نفت خام یافت می شود.
- ۹۹/۰۶/۱۶